Η εκκλησία του αγίου Νικολάου

 

Ο Άγιος Νικόλαος θεωρείται ο προστάτης της Μηλιάς. Ο Ναός που χτίστηκε προς τιμή του είναι ο παλαιότερος του χωριού. Σύμφωνα με μαρτυρία περιηγητών είναι κτίσμα του 1654

Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της μονόχωρης βασιλικής, ηπειρώτικου τύπου, πολύ διαδεδομένο στην περιοχή της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας κατά το 18ο και 19ο αιώνα. Σύμφωνα με μαρτυρίες , εκείνη τη περίοδο γύρω στο 17ο αιώνα υπήρχε στη Μηλιά ένας αρματολός ο οποίος ο οποίος έπαιρνε φόρους από τους Μηλιώτες, τους οποίους φόρους χρησιμοποίησε για καλό σκοπό. Με αυτά τα χρήματα έφτιαξε ή αγόρασε ένα χρυσό δισκοπότηρο το οποίο χρησιμοποιούνταν κατά τη Θεία Ευχαριστία μόνο την Κυριακή του Πάσχα. Αυτό το δισκοπότηρο προσπάθησαν πολλές φορές να το κλέψουν όμως δεν μπορούσαν να το καταφέρουν. Όμως μετά από πολλά χρόνια εξαφανίστηκε. Κάποιοι λένε πως είτε κλάπηκε είτε είναι φυλαγμένο από μια μυστική ομάδα ατόμων οι οποίοι το έχουν διαφυλάξει σε ένα μυστικό μέρος για να το κρατήσουν ασφαλές. Χαρακτηριστικό της εκκλησίας είναι η πετρόχτιστη κολυμπήθρα στην οποία τα παιδιά τα παλαιότερα χρόνια βαπτίζονταν ανά ομάδες.

 

ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ

Στο Ναό του Αγίου στη Μηλιά συναντάμε δύο τύπους εικόνων:

* το Βυζαντινό (παραδοσιακό) και

* τον Ευρωπαϊκό (αναγεννησιακό).

Η παλαιότατη και θαυματουργή εικόνα του Αγίου Νικολάου με την ασημένια επένδυση ανήκει στο βυζαντινό τύπο.

Χαρακτηριστικά απεικόνισης των Ιεραρχών

α) φοράνε αρχιερατική στολή

β) κρατούν ευαγγέλιο με το αριστερό χέρι και

γ) ευλογούν με το δεξί.

Με τις εικόνες του Αγίου είναι σύμφωνη και η προφορική παράδοση του χωριού που κατά κοινή ομολογία τον προσφωνεί «παππού». Χαρακτηριστικές είναι οι εκφράσεις:

* «πάπλου α χουάριλε» ( ο παππούς του χωριού),

* «σ’νατζιούτε πάπλου αλου Αγι Νκόλα» (βοήθειά μας ο παππούς ο Άη- Νικόλας),

* «ίμνε πάπλου αλου Αγι Νκόλα» (περπατάει ο παππούς ο Άη-Νικόλας)

ΟΙ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Τα θαύματα του Αγίου είναι πολλά:

* γιάτρεψε αρρώστους,

* βοήθησε πολλούς που βρέθηκαν σε κίνδυνο,

* γυναίκες κατάφεραν να αποκτήσουν παιδιά κ.α.

Πολλοί αναφέρουν πως τον είδαν ή πως άκουγαν τα βήματά του στο Ναό τα βράδια, γι’αυτό και απέφευγαν να περνούν από κει νύχτα.

Επίσης σύμφωνα με μαρτυρίες παλαιοτέρων ο Άγιος «δεν κρατούσε κλειδί», δηλαδή όσες φορές κλείδωναν την πόρτα του Ναού, το πρωί την έβρισκαν ανοιχτή.

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου εορτάζει πανηγυρικά στις 20 Μαΐου. Σύμφωνα μάλιστα με τις μαρτυρίες των γεροντότερων τα παλαιότερα χρόνια το μεγάλο πανηγύρι στη Μηλιά γινόταν στις 20 Μαΐου,την ημέρα του Αγίου Νικολάου.

 

 

 

 

ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΝΙΤΣΟΤΟΛΗ         

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΡΓΟΤΑΣΗΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑΣ

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΡΑΣΟΥΛΗ